هر آنچه که در مورد شستن صحیح فرش باید بدانید!

فرش در همه‌جای دکوراسیون خانه های ایران حضور پررنگی دارد. از اتاق خواب و راهروهای ورودی و بین اتاق ها گرفته تا آشپزخانه و حتی پادری های جلوی سرویس ها و…اما چرا؟ فرش نه تنها عایق است با خود احساس امنیت و زندگی می آورد، یا لااقل برای ما ایرانی ها اینطور است. ایران است و مردمش و فرش هایش. این فرش های زیبا و گرانبها ، به همان نسبت که جلوه گری دارند نیاز به شستشو و نگهداری و تعمیر هم دارند. چرا که در استفاده های روزمره و به مرور زما آلودگی ها و گرد و خاک بر بافت و پرزهای این فرش های زیبا نشسته و باعث می شود نه تنها کثیف شود که از جلوه هم بیفتد. پس بهتر است گاهی دست به کار شویم و این بافته های سراسر عشق را با شستشو رنگ و لعابی نو دهیم.

قطعا سپردن شستشوی فرش به افراد حرفه ای بهترین کار ممکن است. البته در مواردی هم خودمان می توانیم آستین ها را بالا زده و فرش زیر پای خود را نونوار کنیم. سابقا نزدیک عید نوروز که میشد از هر کوچه و برزنی عبور می کردی…فرش های لاکی بود که بر کف خیابان خودنمایی می کرد. و اعضای خانواده با هم دست به کار شستن و تمیز کردنش بودند. عید بود و خانه تکانی و شستن فرش هایش. امروزه بیشتر این فرآیند توسط قالیشویی ها صورت می گیرد. اگر تمایل دارید و فضای مورد نظرش را دارید، با ما همراه شوید و فرش هایتان را به اصولی ترین حالت ممکن تمیز کنید و شستشو نمایید.

 

قبل از هر چیز بهتر است به این مورد بپردازیم که کدام فرش ها را می توان در منزل شست و کدام را بهتر است حتما به افراد حرفه ای و کاردان سپرد. اصلا چرا امروزه فرش را به قالیشویی می سپارند؟ این امر دلایل متعددی دارد. اولا که فرش های دستباف و قیمتی را قطعا باید به افراد حرفه ای سپرد. فرض کنید یک فرش ابریشمین زیبا و بسیار گران قیمت دارید. شیلنگ آب را روی آن می گیرد و می بینید یک راه آب رنگی از آن روان شود! چه حسی به شما دست می دهد؟ یا اینکه رنگ نداد و شستید وقتی خشک می شود زبر و خشک شده و حالت اولیه را ندارد، چون از مواد شیمیایی که برای شستن این یا فلان فرش مناسب نبوده استفاده شده است..می بینید که با همه سادگی و دلنشینی شستشوی فرش، به برخی اطلاعات اولیه نیاز دارید. و اصولات هر کاری روند و اصلاعات خاص خود را می طلبد. بیایید شستن فرش را به سه مرحله تقسیم کنیم.

قبل از شستن فرش

شستن فرش

پس از شستشوی فرش

قبل از شستن فرش چه کارهایی باید انجام دهم

در اولین قدم بهتر است جایی که باید فرش را در آنجا پهن کنید و شستشو دهید را انتخاب و بررسی کنید. فضا را بررسی کنید که اندکی شیب دار باشد، عبور آب را بررسی کنید، نباید آب روی فرش بماند. بهتر است فرش را روی سطح آسفالت نشویید. به علاوه حتما قبل از انداختن فرش روی زمین حتما زیر آن را جارو بزنید تا عاری از سنگ و سنگریزه و…باشد. به یاد داشته باشید که شما قرار است در مراحل بعدی از پارو استفاده کنید و در صورتی که سنگ زیر فرش باشد، پارو زدن به کل فرش آسیب خواهد زد.

قبل از شروع به کار اول فرش را کاملا جارو بزنید و از هر نوع آشغال و…پاک کنید. پس از این کار اگر ابعاد فرش و همین طور فضا این را به شما اجازه داد، حتما فرش را بتکانید تا هر چه بیشتر گرد و خاکی که به بافت و ریشه فرش نفوذ کرده خارج شود یا کاهش یابد. این کار به شکلی انجام دهید که به پرزهای فرش آسیبی وارد نشود.

فرش را به لحاظ پوسیدگی بررسی نمایید. در صورتی که فرش نیاز به تعمیر داشته باشد، حتما باید قبل از شستشو این کار صورت گیرد. در صورتی که پوسیدگی در فرش باشد و شما متوجه نشوید. در حین شستشو قطعا این آسیب دیدگی بیشتر خواهد شد و حتی ممکن است تار و پود و شیرازه فرش در برخی نقاط از هم بپاشد.

 

مطمئن شوید که فرش رنگ نمی دهد. با یک دستمال مرطوب این کار را انجام دهید. در صورتی که با کشیدن دستمال روی فرش، دستمال رنگی نشد یعنی فرش رنگ نمی دهد. سعی کنید قبل از شروع به شستن فرش تا جایی امکان دارد لکه های روش فرش را برطرف کنید، چرا که در حین شستن فرش این کار به مراتب سخت تر می شود. اولا که لکه ها با خیس شدن فرش به راحتی پیدا نمی شوند و دوما که آب اجازه استفاده از هیچ ماده دیگری برای پاک کردن لکه ها را نخواهد داد.

لکه های مرکب، چای و نسکافه را می توان به راحتی با ماست تمیز کرد. کافیست روی لکه با قاشق مقداری ماست بریزید. پخش کنید و اجازه بدهید اندکی بماند، سپس با همان قاشق ماست را که رنگی هم شده است از روی فرش جمع کنید. این کار را می توانید چند بار تکرار کنید تا کامل لکه برطرف شود.

شاید باورش سخت باشد، کرم اصلاح یکی از بهترین لکه برهای فرش می باشد! و تقریبا هر لکه ای را از بین می برد. کافیست کرم ریش تراشی را روی لکه ریخته و با دست پخش کنید. باید بگذارید تقریبا مدتی حدود 20 دقیقه به همین حالت بماند و سپس با یک پارچه تمیز خشک کنید.

 

برای شستن فرش چه کارهایی باید انجام دهم

اجازه بدهید این بخش را دو قسمت کنیم. شستشوی فرش ماشینی و شستشوی فرش دستباف

فرش ماشینی

به طور کلی فرش های ماشینی از الیاف مصنوعی تولید شده و به خاطر استفاده از ماشین آلات، بافت محکمتری دارند. با این اوصاف و به طبع مقاومت بیشتری در برابر استفاده از انواع شوینده ها دارند. به این ترتیب شستشوی بیشتر فرش های ماشینی حساسیتی به اندازه شستشو و تمیز کردن فرش دستباف ندارد. صرفا باید یک سری نکات ریز را در شستشوی این نوع فرش ها به خاطر داشته باشید.

مثلا اگر رنگ زمینه فرش روشن است. مثلا انواع کرمی، سفید و… از انواع شوینده های خنثی استفاده کنید و اگر رنگ زمینه فرش شما تیره است ، مشکلی به لحاظ مواد شوینده ندارید و می توانید از مواد شوینده قلیایی هم استفاده کنید.

در گام اول برای شستن فرش آن را خیس کنید. بهترین روش برای این کار استفاده از سردوش شلنگ است تا به صورت یکنواخت این کار صورت گیرد. سعی کنید این کار را به صورت خطی و موازی انجام دهید تا کل سطح فرش خیس شود. پس از این کار و در مرحله دوم باید شوینده را روی سطح فرش بریزید، بهترین شوینده برای شستشو شامپو فرش است. البته می توانید به آن مقداری پودر دستی هم اضافه کنید تا یک محلول کامل داشته باشید. در صورتی که فکر می کنید فرش بیش از حد آلودگی دارد می توانید از ترکیب شامپو، اندکی پودر دستی و مقداری کلر هم استفاده کنید.

برای شستن و تمیز کردن فرش‌ هایی که چربی روی آنها ریخته و بسیار کثیف شده اند، می توانید از شوینده‌هایی مثل پودر دستی که باید قبل از استفاده در آب حل شود یا شامپو فرش یا پودر صابون حل شده استفاده کنید تا نتیجه مطلوب را به دست آورید.

حال دست به کار شوید و با فرچه مناسب، تمام سطح فرش را شستشو دهید. حواستان باشد که فرچه را به صورت بالا به پایین بکشید تا به بافت فرش آسیبی وارد نشود. ریشه های فرش فراموش نشود.

نکته ای که در رابطه با شستن ریشه فرش وجود دارد. این است که حتما قبل شستن ریشه فرش را مرتب کنید و سپس با فرچه و با حرکت بالا به پایین آن را تمیز کنید.

برای تمیز کردن لبه های فرش هم حتما و حتما قبل از شروع شستشو با یک برس دستی گرد و خاک را پاک و خوب جاروبرقی بکشید. تمیز کردن لبه ها حین شستشو نیاز به کمی پودر دستی و یک فرچه نرم دارد. حواستان باشد، فرچه زبر باعث بد فرم شدن لبه فرش خواهد شد.

حال نوبت آبکشی فرش است. ابتدائا فرش را با استفاده از سردوش و یا سطل آب عاری از کف نمایید. بهتر است حرکت آب هم به صورت از بالا به پایین باشد. پارو بهترین ابزار برای تمیز کردن فرش از کف و مواد شوینده است. و می تواند به راحتی آب هایی را هم که در بافت فرش نفوذ کرده خارج نماید. فراموش نکنید که آب باقی مانده در فرش باعث زردی فرش و همین طور ریشه ها خواهد شد.

فرش دستباف

فرش های دستباف تنوع الیاف زیادی دارند که از آن جمله می توان به ابریشم، کرک و پشم اشاره نمود. هر کدام از این الیاف روش های خاص خود را برای شستشو دارند و نمی توان برای همگی آن ها یک نسخه شستشو پیچید. یک نکته که برای شستشوی تمام فرش ها صادق است درجه حرارت آب است. به هیچ وجه در شستشوی فرش از آب داغ استفاده نکنید، بهترین حالت استفاده از آب ولرم است. اما چرا؟

آب داغ کیفیت فرش های با الیاف پشم را پایین می آورد و حتی باعث رنگ دادن زمینه فرش می شود.  این قضیه در رابطه با فرش های ماشینی و الیاف مصنوعی هم صادق است. چرا که این نوع فرش ها هم با کاربرد آب داغ نرمی و لطافت خود را به کل از دست می دهند.

حال بپردازیم به شستن و تمیز کردن فرش دستباف. تمیز کردن فرش های دستباف تفاوت های اندکی با فرش ماشینی دارد. مثلا برای شستن فرش دستباف، نباید فرش را از قبل خیس کنید. ممکن است فرش رنگ بدهد. علی الخصوص این نکته زمانی اهمیت می یابد که فرش رنگ بدهد، در این صورت قسمت های روشن فرش آغشته به رنگ شده و زیبایی خود را از دست خواهد داد.

برای شستشوی فرش های دستباف بهتر است از ملایم ترین و خنثی ترین شوینده ها استفاده کنید. استفاده از پودر برای شستن فرش های رنگ ده توصیه نمی شود، چرا که باعث رنگ دهی فرش خواهد شد. برای شستن این نوع فرش ها گاهی محلول آب و جوش شیرین یا یک شامپو فرش کفایت می کند.

پس از شستن فرش چه کار کنم

آخرین مرحله از شستن و تمیز کردن فرش خشک نمودن است. به یاد داشته باشید که این مرحله مانند سایر مراحل انجام کار اهمیت بالایی داشته و نکات خاص خود را دارد. پس از آبکشی فرش و خارج نمودن آب اضافی با پارو، آن را خیلی آرام لوله کرده و روی یک سطح شیب دار قرار دهید. این کار باعث می شود که آب جمع شده در وسط فرش کاملا خارج شود. این کار جابجایی فرش را هم راحت تر می نماید چون به طور محسوسی از سنگینی فرش خیس کاسته می شود.

پیشنهاد می شود فرش را در معرض نور مستقیم آفتاب پهن نکنید. بهترین حالت آن است که فرش را اصلا آویزان هم نکنید. بلکه آن را در معرض هوای آزاد و در سایه روی زمینی که از قبل تمیز کرده اید پهن کنید تا کاملا خشک شود. تا وقتی که فرش کاملا خشک نشده آن را جمع نکنید، چون داخل منزل نمی تواند خشک شود و اصطلاحا بوی نا می گیرد.

در صورتی که به هر دلیل پس از شستشو و خشک شدن فرش، لکه های زرد روی فرش دیدید نگران نشوید. از آب با دمای 30 تا 40 درجه استفاده کنید و در آن اندکی شامپو فرش بریزید. با استفاده از یک دستمال نخی و این محلول می توانید زردی را از بین ببرید. البته این نکته منوط به آن است که لکه خیلی بزرگ نباشد و در ریشه نباشد. در غیر اینصورت مجبور خواهید شد فرش را دوباره شستشو نمایید.

به عنوان یک نکته مهم و نهایی. فرش نیمه مرطوب را در سایه و در معرض هوا پهن کنید.

بعد از خشک شدن فرش، حتما آن را با جاروی دستی یا برس به سمت خواب فرش جارو یا برس بزنید تا تمام طرح‌ها و نقش و نگار فرش سر جای خود قرار بگیرد.

در صورتی که نیاز به خرید فرش جدید با قابلیت شستشو مطمئن دارید، به مجموعه فرش دستباف یا فرش ماشینی فرش آنلاین مراجعه کنید.